Dù chưa được dùng phổ biến nhiều ở Việt Nam nhưng thực sự hạt caraway là một trong những loại gia vị được sử dụng phổ biến trong cả ẩm thực châu Âu và châu Á từ hàng 100 năm năm qua. Không những thế, các đặc tính tuyệt vời của hạt caraway và tinh dầu caraway còn được ứng dụng trong trị liệu và chăm sóc sức khỏe. Hãy cùng Gani tìm hiểu thật chi tiết về hạt caraway và những công dụng của nó với sức khỏe qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Caraway Là Gì?
Caraway hay còn được gọi là cây thì là kinh tuyến, thì là Ba Tư, có tên khoa học là carym carvi là một loại thực vật thuộc họ Hoa tán có nguồn gốc ở Tây Á, Châu Âu và Bắc Phi.
Họ hàng gần của cây caraway là cà rốt, thì là và thìa là. Caraway thường dùng phần hạt quả nhỏ màu nâu để sử dụng trong nấu ăn và làm thuốc thảo dược.
Hương vị đất hơi đắng của caraway gợi nhớ đến cam thảo, rau mùi, hồi và thì là. Nó có thể được sử dụng nguyên hạt hoặc xay nhuyễn trong cả món ngọt và món mặn, chẳng hạn như bánh mì, bánh ngọt, cà ri và món hầm.
Khi được sử dụng trong y học, caraway có thể được pha thành trà hoặc chiết xuất thành tinh dầu để thoa lên da hay khuếch tán với không khí.
Đặc điểm cây caraway
Đặc điểm cây caraway khá nhỏ nhắn, với những chiếc lá có lông mịn, có phân chia giống như sợ chỉ, mọc cao 20-30 cm từ thân.
Thân cây caraway cao khoảng 40-60cm với các hoa nhỏ màu trắng hoặc hồng dạng hình tròn. Quả Caraway (được gọi nhầm là hạt) là quả một hạt có hĩnh lưỡi liềm, dài khoảng 2 mm (0,08 in), với năm lằn màu nhạt.
Hạt Caraway Là Gì?
Hạt caraway là quả khô hay còn gọi là quả hạch của cây caraway. Con người đã thu hoạch và sử dụng caraway cho các đặc tính ẩm thực và y học của nó kể từ thời kỳ đồ đá mới.
Hạt caraway không thực sự là hạt: mỗi quả chứa một hạt duy nhất. Thông thường, người ta thu hoạch và phơi khô hạt caraway, sau đó sử dụng nguyên hạt hoặc xay thành bột.
Đặc điểm hạt caraway
Hạt caraway thường được sử dụng trong ẩm thực và dược liệu. Hương vị của nó có một sự sắc nét nhẹ nhàng, đăng đắng với một chút cam quýt, tiêu và hồi (cam thảo nhẹ).
Hàm lượng tinh dầu tự nhiên cao của hạt caraway mang lại cho loại gia vị này hương vị độc đáo. Những loại dầu dễ bay hơi này, kết hợp với nguồn cung cấp dày đặc chất chống oxy hóa của thực vật, mang lại nhiều lợi ích về mặt y học và sức khỏe.
Do các loại tinh dầu của nó – chủ yếu là carvone, limonene nên caraway có mùi thơm kích thích, sắc nét, mùi bạc hà hoặc cay nồng.
Thành Phần Và Giá Trị Dinh Dưỡng Của Caraway
Caraway chứa nhiều loại dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể trong đó có một số chất phổ biến như sắt, kẽm, canxi và chất xơ.
Theo các thống kê dữ liệu khoa thì 1 muỗng canh 6,7 gam caraway cung cấp khoản:
- Lượng calo: 22
- Chất đạm: 1,3 gam
- Chất béo: 0,9 gam
- Carbs: 3,34 gam
- Chất xơ: 2,6 gam
- Đồng: 6,7% DV
- Sắt: 6,1% đối với phụ nữ
- Magiê: 5,4% DV
- Mangan: 4,8% đối với phụ nữ
- Canxi: 3,6% DV
- Kẽm: 4,6% đối với phụ nữ
Như đã đề cập ở trên, cây caraway có một nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa tăng cường sức khỏe như limonene và carvone.
10 Tác Dụng Của Hạt Và Tinh Dầu Caraway Với Sức Khỏe
Trong y học cổ truyền thì hạt caraway được sử dụng từ lâu. Dưới đây là một số tác dụng của caraway với sức khỏe:
1. Tác dụng giảm viêm của tinh dầu caraway
Hạt cũng như chiết xuất tinh dầu caraway là nguồn chứa các hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ có khả năng giảm viêm nhanh chóng và hiệu quả.
Trong một nghiên cứu ở chuột bị viêm ruột (IBD) , cả chiết xuất caraway và tinh dầu đều làm giảm viêm trong mô ruột kết hiệu quả như các loại thuốc đặc trị với steroid thông thường.
2. Công dụng của hạt caraway giúp cải thiện hệ tiêu hóa
Hạt caraway từ lâu đã được dùng như một loại gia vị hỗ trợ cho một số tình trạng khó tiêu và loét ở dạ dày.
Một số nghiên cứu nhỏ trên người cho thấy tinh dầu caraway làm giãn mô cơ trơn của đường tiêu hóa, do đó làm giảm các triệu chứng khó tiêu như đầy hơi và co thắt.
Một nghiên cứu trên ống nghiệm cho thấy tinh dầu caraway ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có hại trong khi vẫn để vi khuẩn có lợi không bị ảnh hưởng.
Những vi khuẩn tốt này tạo ra chất dinh dưỡng, giảm viêm, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ sức khỏe miễn dịch.
3. Tinh dầu caraway có tác dụng gì? Thúc đẩy giảm cân
Một trong những tác dụng của tinh dầu caraway là có thể hỗ trợ giảm cân.
Trong một nghiên cứu kéo dài 90 ngày ở 70 phụ nữ, những người uống 1 ounce (30 ml) dung dịch dầu caraway 10% mỗi ngày đã giảm đáng kể trọng lượng, chỉ số khối cơ thể (BMI) và tỷ lệ phần trăm chất béo trong cơ thể so với những người nhận được giả dược.
Họ cũng thấy tổng lượng calo và carb giảm đáng kể so với nhóm dùng giả dược.
Các nhà khoa học suy đoán rằng những tác động này có thể là do sự thay đổi tích cực của vi khuẩn đường ruột ảnh hưởng đến việc điều hòa hormone, chuyển hóa chất béo và cảm giác thèm ăn.
4. Hạt caraway cải thiện sức khỏe tim mạch
Hạt caraway giúp giảm mức cholesterol trong hệ thống tim mạch vì hàm lượng chất xơ cao. Nó cũng là một thực phẩm bổ sung hỗ trợ tuyệt vời cho sức khỏe tim mạch , cùng với hàm lượng kali và chất chống oxy hóa cao.
5. Công dụng của hạt caraway cải thiện sức khỏe xương
Hạt caraway giúp cải thiện sức khỏe của xương và mật độ xương. Điều này là do sự hiện diện của kẽm và canxi trong hạt.
6. Tác dụng chăm sóc da của caraway
Đắp nóng của caraway có hiệu quả để điều trị da đỏ hoặc da bị kích ứng, trong khi tinh dầu được sử dụng để xông hơi da mặt.
Nồng độ cao của chất chống oxy hóa giúp da chống lại các gốc tự do và giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn, duy trì độ đàn hồi của da và giữ cho làn da tươi trẻ hơn.
7. Tinh dầu caraway có thể đuổi muỗi và côn trùng
Tinh dầu caraway có mùi hương mà các loại côn trùng và muỗi rất ghét. Chính vì thế nó có thể đuổi muỗi và côn trùng một cách hiệu quả và an toàn.
8. Công dụng chống co thắt của tinh dầu caraway
Một công dụng nữa của tinh dầu caraway là khả năng giảm ngay lập tức cả các loại co thắt và các bệnh liên quan đến co thắt.
Trong trường hợp co thắt cơ, nó giúp giảm ngay lập tức chứng chuột rút và kéo cơ bằng cách ức chế tác động của một số enzym và hợp chất được tạo ra trong cơ thể chịu trách nhiệm cho sự co lại của cơ.
Tương tự, nó có thể làm giảm co thắt của hệ thống hô hấp và có thể chữa nấc cụt, ho không dứt và khó thở. Nó cũng có thể hữu ích trong việc chữa bệnh tả co thắt.
9. Tinh dầu caraway giúp giảm long đờm
Một trong những công dụng nổi bật của tinh dầu caraway là có thể hoạt động như một chất long đờm. Hương thơm từ tinh dầu khuếch tán ra không khí khi chúng ta hít vào sẽ giúp giảm ho, nghẹt mũi và triệu chứng cảm lạnh.
Ngoài ra, caraway kết hợp với mật ong và nước ấm có thể giúp làm lỏng chất nhầy lắng đọng trong hệ thống hô hấp.
10. Hạt caraway có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức
Sắt, khoáng chất cần thiết để sản xuất hemoglobin (một tế bào trong máu được sử dụng để vận chuyển oxy đi khắp cơ thể), được tìm thấy rất nhiều trong hạt caraway.
Một chế độ ăn uống giàu chất sắt, có thể là kết quả của việc tiêu thụ hạt caraway hàng ngày, sẽ giúp bạn bằng cách hỗ trợ sản xuất nhiều hemoglobin hơn.
Vì vậy có thể nói rằng, hạt caraway giúp tăng lượng oxy đến não và hệ thần kinh và do đó tăng khả năng nhận thức của não.
Cách Sử Dụng Caraway Như Thế Nào Trong Ẩm Thực?
Dưới đây là một số cách sử dụng caraway phổ biến trong ẩm thực:
Người ta thường dùng hạt caraway trong các loại bánh nướng như bánh nướng xốp, bánh quy, bánh mì nướng, bánh mì cuộn ăn tối và bánh mì nướng kiểu Pháp.
Nó bổ sung thêm vị cay, vị ấm cho các món tráng miệng và đồ ngọt làm từ trái cây như bánh nướng, bánh tart, mứt, thạch và sữa trứng.
Nó cũng có thể được dùng trong các món mặn, chẳng hạn như chà bông khô, cà ri, thịt hầm, súp, món hầm và nước sốt.
Ngoài ra, ngâm caraway trong nước nóng để pha trà nhẹ nhàng.
Một Số Lưu Ý Khi Sử Dụng Caraway
Caraway có nhiều dạng: cả quả (hoặc hạt), viên nang, tinh dầu và chiết xuất.
Hầu hết các loại đều được uống, nhưng đối với tinh dầu được pha loãng đến 2% để dùng một cách an toàn cho da không bị rạ.
Không có khuyến nghị rõ ràng về liều lượng đã được thiết lập, nhưng một số nghiên cứu cho thấy rằng 1/2 muỗng cà phê đến 1 muỗng canh (1–6,7 gam) caraway nguyên hạt chia thành 3 liều hàng ngày có thể an toàn và hiệu quả.
Hầu hết những người khỏe mạnh đều dung nạp caraway tốt, và ít tác dụng phụ đã được báo cáo. Tuy nhiên, do chưa đủ nghiên cứu về độ an toàn, trẻ em hoặc phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú không nên dùng nó.
Ngoài ra, bất kỳ ai bị rối loạn chức năng gan hoặc túi mật nên tránh caraway, vì một số bằng chứng cho thấy nó có thể ức chế việc làm rỗng túi mật.
Ngoài ra, hãy nhờ sự tư vấn của chuyên gia, bác sĩ trước khi dùng caraway ở bất cứ dạng nào bạn nhé!
